Spowodowałem wypadek komunikacyjny, w którym została poszkodowana moja żona będąca pasażerem prowadzonego przeze mnie samochodu. Czy przysługuje Jej odszkodowanie ?
Tak. Życie i zdrowie jest odrębną wartością każdego z nas. Sprawę rozstrzygnął Sad Najwyższy. W dniu 7 lutego 2008 r. podjął uchwałę (sygn. akt III CZP 115/07) w następującej treści:
Ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność gwarancyjną wynikającą z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie wyrządzone przez kierującego pojazdem w tym także pasażerowi będącemu wraz z kierowcą współposiadaczem tego pojazdu.
Tym samym sąd potwierdził regułę, iż zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność w ramach umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w każdym przypadku niezależnie od tego czy kierujący wyrządził szkodę posiadaczowi (współposiadaczowi) pojazdu czy też kierującego z poszkodowanym wiążą stosunki rodzinne w szczególności małżeństwo.
Kierowca, który potrącił mnie na przejściu dla pieszych legitymował się polisą OC posiadacza pojazdu, która straciła ważność trzy dni przed wypadkiem. Czy jako poszkodowany otrzymam odszkodowanie ?
Tak. Jeżeli umowa ubezpieczenia sprawcy zdarzenia nie została wypowiedziana i opłacił on pełną składkę za ubezpieczenie, które właśnie wygasło, umowa ubezpieczenia na mocy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych została zawarta na kolejny roczny okres.
Odszkodowanie wypłaci zakład ubezpieczeń, który zawarł umowę. W przypadku, jeżeli sprawca nie posiadał jednak ważnej umowy ubezpieczenia OC na pojazd którym kierował, odszkodowanie zostanie wypłacone przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Mam tylko polisę OC posiadacza pojazdu. Nie mam polisy autocasco. Jadąc wieczorem wpadłem w dużą wyrwę w jezdni i uszkodzeniu uległo zawieszenie w moim samochodzie. Czy mam szansę otrzymać odszkodowanie z polisy OC ?
Tak. Za stan drogi odpowiedzialny jest zarządca drogi i do niego lub jego ubezpieczyciela należy zgłosić swoje roszczenia.
Proszę jednak pamiętać, że ewentualna decyzja o wypłacie odszkodowania zostanie podjęta w oparciu o analizę stan faktycznego zdarzenia: np. czy były znaki ostrzegające przed uszkodzeniami jezdni, czy był znak ograniczający prędkość, czy potrafimy udokumentować, że do uszkodzenia pojazdu doszło właśnie w tym miejscu.
Zostałem poszkodowany w wypadku komunikacyjnym. Doznałem szkody na osobie. Jakie świadczenia mi przysługują?
Katalog świadczeń przysługujących poszkodowanemu w następstwie szkody osobowej w zależności od danego stanu faktycznego może obejmować swoim zakresem:
- zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, które jest świadczeniem jednorazowym, pieniężnym, mającym stanowić sposób złagodzenia cierpień fizycznych i psychicznych poszkodowanego (art. 445 k.c. w związku z 444 k.c.);
- zwrot wszelkich kosztów poniesionych w związku wypadkiem tj. kosztów leczenia i rehabilitacji oraz lepszego odżywiania poszkodowanego, opieki nad poszkodowanym, transportu poszkodowanego i jego bliskich, adaptacji mieszkania stosownie do potrzeb poszkodowanego, a także przygotowania go do wykonywania nowego zawodu (art. 444 § 1 k.c.);
- rentę uzupełniającą, która stanowi wyrównanie różnicy w dochodach osiąganych przez poszkodowanego przed wypadkiem w stosunku do dochodów uzyskiwanych przez niego po wypadku (art. 444 § 2 k.c.);
- jednorazowe odszkodowanie (tzw. kapitalizacja renty), które jest uzasadniona w sytuacji, gdy poszkodowany w następstwie wypadku stał się inwalidą, a jednorazowe świadczenie umożliwi mu wykonywanie innego zawodu, lub rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej. Jeżeli poszkodowany skorzysta z tego świadczenia to traci prawo do renty uzupełniającej (art. 447 k.c.);
- rentę na zwiększone potrzeby polegającą na zapewnieniu poszkodowanemu środków potrzebnych do poprawy stanu jego stanu zdrowia po wypadku, a związanych z jego leczeniem i rehabilitacją, lepszym odżywianiem oraz sprawowaną nad nim opieką (art. 444 § 2 k.c.);
- zwrot utraconych zarobków w przypadku, krótszych okresów niesprawności po wypadku skutkujących brakiem możliwości wykonywania pracy (prowadzenia działalności) – art. 361 k.c.)
Jakie roszczenia mi przysługują jeżeli mój mąż/żona, ojciec/matka, syn/córka zginął w wypadku komunikacyjnym ?
Katalog świadczeń przysługujących najbliższym po śmierci poszkodowanego w następstwie szkody osobowej jest szeroki i w zależności od danego stanu faktycznego może obejmować swoim zakresem:
- stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek śmierci poszkodowanego nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej jego najbliższych, chodzi tutaj o szeroko pojęty uszczerbek natury ekonomicznej występujący po stronie najbliższych po śmierci poszkodowanego (art. 446 § 3 k.c.);
- zwrot kosztów związanych z leczeniem i pogrzebem zmarłego poniesionych przez członków jego rodziny (art. 446 § 1 k.c.);
- rentę alimentacyjną, która po śmierci poszkodowanego ma na celu uzupełnienie dochodów osób uprawnionych, wobec których na zmarłym ciążył obowiązek alimentacyjny i które za życia wspierał finansowo stale i dobrowolnie, a przemawiają za tym zasady współżycia społecznego (art. 446 § 2 k.c.);
- zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, które jest świadczeniem jednorazowym, pieniężnym i mającym stanowić sposób złagodzenia cierpień fizycznych i psychicznych najbliższych członków rodziny zmarłego na skutek wypadku poszkodowanego (art. 446 § 4 k.c.) przy czym instytucja ta znajduje zastosowanie do wypadków, które miały miejsce począwszy od 3 sierpnia 2008r.
Jak prawidłowo wyliczyć wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, co bierze się pod uwagę przy tzw. miarkowaniu (określaniu) jego wysokości?
Miarkując zadośćuczynienie należy pamiętać, iż ma ono charakter jednorazowy. Obejmuje wszystkie negatywne doznania po stronie poszkodowanego, także te, które będzie odczuwać w przyszłości.
Przy jego określaniu należy uwzględnić wszystkie elementy krzywdy łącznie z tymi, które mogą ujawnić się w przyszłości. Jeżeli nie można ich było przewidzieć, otwarta pozostaje droga do odrębnego przyznania odpowiedniej sumy w razie ujawnienia się nowej krzywdy.
Takie stanowisko można odnaleźć w orzecznictwie m.in. wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1998r (sygn. akt II CKN 608/907, niepubl.), gdzie sąd potwierdził regułę, iż uprzednie przyznanie zadośćuczynienia nie wyłącza przyznania poszkodowanemu odpowiedniej sumy w razie ujawnienia się nowej krzywdy, której nie można było przewidzieć w ramach podstawy poprzedniego sporu.
Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają kryteriów, jakimi należy kierować się przy wyliczaniu (miarkowaniu) wysokości zadośćuczynienia.
W tej sytuacji należy kierować się orzecznictwem sądów powszechnych, szczególnie Sądu Najwyższego.
Analizując linię orzecznictwa zwracają uwagę najczęściej powtarzające się czynniki mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia, do których należą:
stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego wyrażający się w kalectwie, oszpeceniu, ograniczeniach ruchowych, ograniczeniach wykonywania czynności życia codziennego.
wysokość zadośćuczynienia powinna być miarkowana proporcjonalnie do stopnia uszczerbku na zdrowiu tzn. im jest wyższy stopień uszczerbku tym wyższa powinna być wysokość zadośćuczynienia);
długotrwałość choroby, cierpień, leczenia, rehabilitacji – bolesność zabiegów, dokonywane operacje, leczenie sanatoryjne, okres dochodzenia do względnej sprawności, przywrócenie prawidłowych funkcji organizmu etc. (wysokość zadośćuczynienia powinna uwzględniać ogół cierpień natury fizycznej poszkodowanego, długotrwałość cierpień – im większe i dłuższe cierpienia tym wyższa wysokość zadośćuczynienia);
wiek poszkodowanego (generalnie orzecznictwo zmierza w takim kierunku, że im poszkodowany jest młodszy tym wyższe powinno być dla niego zadośćuczynienie);
płeć poszkodowanego (w konkretnych przypadkach czynnik płci powinien być brany pod uwagę np. inaczej należy miarkować zadośćuczynienie dla kobiety, która na skutek wypadku ma zniekształconą twarz i szereg widocznych blizn, a inaczej w analogicznym przypadku dla mężczyzny);
poczucie bezradności życiowej, niekorzystne widoki i możliwości poszkodowanego w przyszłości .
Na podwyższoną wysokość zadośćuczynienia wpływają takie czynniki jak:
- niemożność podjęcia pracy
- wykonywania wyuczonego zawodu
- uprawiania sportu
- zawarcia związku małżeńskiego
- posiadania dzieci
- aktywnego korzystania z życia i rozrywek
Aktualna i zmieniająca się stopa życiowa społeczeństwa polskiego, oraz sytuacja materialna społeczności na terenie zamieszkania poszkodowanego (wcześniejsze orzecznictwo wskazywało na konieczność uwzględnienia w wysokości zadośćuczynienia zamożności, zasobności poszkodowanego z uwzględnieniem otoczenia ekonomicznego w jakim poszkodowany się porusza);
inne czynniki wpływające na poczucie krzywdy uzależnione od konkretnego stanu faktycznego, np. miarkując zadośćuczynienia za utracony palec w wypadku inaczej należy podchodzić do przeciętnego człowieka a inaczej do muzyka, dla którego palec jest wyjątkowo istotną częścią ciała.
Czy niezapłacenie raty składki w terminie powoduje automatyczne rozwiązanie umowy autocasco ?
Niezapłacenie raty składki w terminie nie powoduje wypowiedzenia ani rozwiązania umowy ubezpieczenia, chyba, że po wezwaniu do zapłaty przez zakład ubezpieczeń nie zapłacimy raty.
W takiej sytuacji, jeżeli jest to zapisane w ogólnych warunkach ubezpieczenia następuje rozwiązanie umowy ubezpieczenia, przy czym ubezpieczyciel zachowuje prawo do składki za okres, w którym udzielał ochrony ubezpieczeniowej.
Czy zakład ubezpieczeń może odmówić wypłaty odszkodowania, jeżeli upłynął termin badania technicznego pojazdu ?
Niestety z zapisów ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco większości zakładów ubezpieczeń brak ważnego badania technicznego wyłącza odpowiedzialność za uszkodzenie pojazdu, niezależnie od przyczyny szkody.
Zdarza się jednak z różnych przyczyn (nie zawsze zawinionych przez właściciela pojazdu), że diagnosta odmawia odnotowania badania w dowodzie rejestracyjnym, np. z powodu braku miejsca na wpis, ujawnienia błędu w numerze nadwozia.
Taki pojazd może uczestniczyć w ruchu drogowym, na podstawie zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu, dopuszczającym pojazd do ruchu.
Odmówienie przyjęcia odpowiedzialności w takim przypadku należy uznać za nieuzasadnione i sprzeczne z celem umowy ubezpieczenia autocasco. W tego typu sytuacjach zakład ubezpieczeń powinien badać, czy brak wpisu o badaniu jest jednoznaczny z niedopuszczeniem pojazdu do ruchu.
Czy zadośćuczynienie może być wypłacane przez zakład ubezpieczeń w ratach lub w formie renty tzn. raz na miesiąc czy raz na kwartał ?
Zadośćuczynienie powinno zostać wypłacone w formie świadczenia jednorazowego. Co do zasady zadośćuczynienie nie ulega podziałom i nie może być wypłacane w formie świadczeń rentowych czy też okresowych.
Obejmuje ono wszystkie negatywne doznania po stronie poszkodowanego, także te, które poszkodowany będzie odczuwać w przyszłości, dlatego należy uwzględnić w jego wysokości wszystkie elementy krzywdy łącznie z tymi, które mogą ujawnić się w przyszłości.
W praktyce występują sytuacje, gdy zadośćuczynienie wypłacone jest w częściach z uwagi na ujawnienie się nowej krzywdy lub na skutek uwzględnienia przez zakład ubezpieczeń odwołania od wysokości wcześniej przyznanej kwoty zadośćuczynienia.
Na czym polega szkoda całkowita w ubezpieczeniu autocasco ?
Za szkodę całkowitą w ubezpieczeniu autocasco (inaczej jest w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych) zakłady ubezpieczeń uznają takie uszkodzenia pojazdu, których koszt naprawy przekracza zapisaną w ogólnych warunkach umowy (o.w.u.) określoną procentowo wartość samochodu, jaką uznają za próg ekonomicznej opłacalności naprawy uszkodzonego pojazdu.
Zazwyczaj jest to próg od 50% do 80% wartości rynkowej pojazdu na dzień zdarzenia. Zakwalifikowanie szkody, jako całkowitej powoduje zmianę sposobu ustalenia wysokości odszkodowania.
Odszkodowanie zostanie wypłacone na podstawie różnicy pomiędzy wartością pojazdu przed szkodą a wartością uszkodzonego pojazdu, a nie na podstawie przewidywanej wysokości kosztów naprawy .
Jeżeli zdaniem wykonawcy naprawy, koszty naprawy nie przekroczą ustalonego procentowo progu, ubezpieczony powinien zwrócić się do zakładu ubezpieczeń o wydanie kalkulacji kosztów naprawy pojazdu wykonanej przez zakład ubezpieczeń, uzasadniającej przekroczenie ustalonego progu.
Dopiero analiza różnic w zapisach kalkulacji kosztów naprawy wykonanej przez zakład naprawczy i zakład ubezpieczeń może pozwolić na ustalenie prawidłowej wysokości kosztów naprawy a zatem ustalenie, czy mamy do czynienia ze szkodą całkowitą.
Czytaj również
